พัฒนาการเสริมสร้างศักยภาพสมอง 7 ปีแรก ของลูกน้อยอยู่ในมือคุณ

ทำไม? คุณพ่อคุณแม่ต้องให้ความสำคัญกับพัฒนาการ

เด็กแรกเกิดถึงอายุ 7 ปี จัดได้ว่าเป็นช่วงวัยที่สำคัญที่สุดในชีวิต เพราะนอกจากร่างกายจะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วแล้ว สมองเด็กก็จะเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วด้วยเช่นเดียวกัน จากการวิจัยพบว่าในช่วงวัยนี้สมองเด็กจะเจริญเติบโตสูงถึงรัอยละ 80 ของการพัฒนาสมองทั้งหมด หากเด็กๆ มีพัฒนาการที่ปกติตามวัย ก็จะทำให้เกิดทักษะต่างๆ เช่น สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของตนเองได้ดี มีความริเริ่มสร้างสรรค์ สามารถสร้างปฏิสัมพันธ์กับบุคคลรอบข้างได้ดี ซึ่งทักษะเหล่านี้จะเป็นพื้นฐานของเด็กที่ทำให้สามารถพัฒนาทักษะอื่นๆ ที่ซับซ้อนขึ้นได้ ความสามารถในการเรียนรู้สิ่งต่างๆ เช่น การเลียนแบบ การพูด การเขียน การอ่าน การเล่น การควบคุม และแสดงออกทางอารมณ์ได้ตามช่วงวัย ฯลฯ

พัฒนาการของเด็ก แบ่งออกเป็น 5 ด้านใหญ่ ๆ คือ

1. พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดใหญ่ (Gross Motor) ได้แก่ ทักษะ การเคลื่อนไหวต่างๆ การกระโดค กางปีนป่าย การควบคุม การทรงท่า การโยน - รับบอล ฯลฯ
2. พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อมัดเล็ก (Fine Motor) ได้แก่ การใช้มือ เช่น การหยิบจับ การเขียน รวมถึงสหสัมพันธ์ระหว่างตากับมือ ฯลฯ
3. พัฒนาการด้านการรับรู้ – ความคิด (Perception& Cognition) ได้แก่ ทักษะความจำ ความเข้าใจสิ่งต่างๆ กระบวนการคิด วิเคราะห์ การเชื่อมโยงความสัมพันธ์ ฯลฯ
4. พัฒนาการด้านภาษา (Language) ได้แก่ ทักษะการสื่อสาร ความเข้าใจภาษา และการใช้ภาษาตามวัย ฯลฯ
5. พัฒนาการด้านสังคมและอารมณ์ (Social & Emotional) ได้แก่ ทักษะการเข้าสังคม การควบคุมอารมณ์ การเคารพกฎกติกา
    

เด็กปกติทั่วไปจะมีลำดับขั้นของพัฒนาการใกล้เคียงกัน ถ้าเด็กมีพัฒนาการล่าช้าเกิน 6 เดือนขึ้นไป ถือว่ามีความผิดปกติบางอย่างที่ต้องรีบช่วยเหลือ และกระตุ้นพัฒนาการอย่างเร็วที่สุด

"การเล่น" นั้นสำคัญไฉน ?

การเล่นถือเป็นสื่อสำคัญในการส่งเสริมพัฒนาการของเด็ก เพราะนอกจากจะให้ความสนุก เพลิดเพลินแล้ว ยังช่วยให้เด็กได้เรียนรู้ด้วยตนเอง ได้ถ่ายทอดหรือแสดงอารมณ์ทุกรูปแบบทั้งโกรธ เกลียด อิจฉา ไม่พอใจ หรือสนุก ปลาบปลื้ม โดยเด็กจะค่อยๆ เรียนรู้และเข้าใจความหมายของสิ่งที่เป็นนามธรรม เช่น ความสุข ความยุติธรรม การรอคอยจากการเล่น เป็นต้น

"กิจกรรมบำบัด" คืออะไร ?

กิจกรรมบำบัด (Occupational Therapy) เป็นการประยุกต์กิจวัตรหรือกิจกรรมมาใช้ในการตรวจประเมิน วินิจฉัย ส่งเสริม บำบัดรักษา และพื้นฟูสมรรถภาพให้สามารถกลับไปดำรงชีวิตในสังคมได้ ช่วยเสริมสร้างสมาธิ ทักษะการคิด พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก และการทำงานประสานกันของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ต่างๆ ซึ่งหน้าที่ของนักกิจกรรมบำบัด คือ การนำกิจกรรมการเล่นต่าง ๆ ที่มีการบูรณาการรับรู้ความรู้สึก (Sensory Integration) มาเป็นสื่อกลางในการกระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการของเด็กให้เหมาะสมในแต่ละรายบุคคลให้เต็มศักยภาพตามสภาพปัญหาของแต่ละคน

จะทราบได้อย่างไรว่าลูกมีพัฒนาการสมวัยหรือไม่ ?

เราสามารถรู้ได้ว่า ลูกน้อยของเรามีพัฒนาการไปถึงไหนแล้ว ทำได้โดย "การตรวจประเมินพัฒนาการ" ซึ่งหากเด็กบางคนเริ่มมีการเบี่ยงเบนทางพัฒนาการที่ไม่รุนแรง หรือมีพัฒนาการล่าช้าในระยะแรกเริ่ม การที่ผู้ปกครองได้รู้ถึงพัฒนาการของเด็กในแต่ละช่วงวัยจะเป็นการช่วยค้นพบปัญหา รวมถึงสามารถรับคำแนะนำในการส่งเสริมพัฒนาการได้อย่างทันท่วงที

โปรแกรมกระตุ้นพัฒนาการเสริมสร้างศักยภาพสมอง

• กิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการ ในเด็กที่มีพัฒนาการล่าช้าหรือเด็กมีความบกพร่องทางด้านร่างกาย สติปัญญา ภาษา อารมณ์และสังคม
• กิจกรรมพัฒนาศักยภาพการเรียนรู้ในเด็กปกติ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ กระบวนการคิด การควบคุมตนเอง การจัดการตัวเอง และความเชื่อมั่นในตนเอง
• กิจกรรมกลุ่ม สำหรับการพัฒนาทักษะด้านสังคม การเรียนรู้ในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น และการช่วยเหลือตนเอง

พร้อมทั้งให้คำแนะนำในการส่งเสริมพัฒนาการเด็กและความรู้ต่าง ๆ สำหรับผู้ปกครองในการดูแลและกระตุ้นพัฒนาการ